Бұл қылмыс емес әрекет немесе әрекетсіздік формальды және қандай да бір іс-әрекеттің белгілерін қамтығанымен, елеусіздігіне байланысты қоғамдық қауіп төндірмейді.
Астана қаласы Алматы ауданы № 2 аудандық сотының 2013 жылғы 19 қарашадағы үкімімен: М. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің (бұдан әрі – ҚК) 307-бабының екінші бөлігі бойынша 2 жылға, ҚК 314-бабының бірінші бөлігі бойынша 1 жылға, ҚК 58-бабының екінші бөлігі негізінде 2 жылға сотталды бас бостандығынан айыру. ҚК-нің 63-бабының негізінде тағайындалған жаза 1 жылға сынақ мерзімімен шартты деп есептелінеді. Астана қаласы сотының қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының 2014 жылғы 21 ақпандағы қаулысымен ҚК-нің 307-бабының екінші бөлігі бойынша М. - ны соттау бөлігінде қылмыстық іс бойынша іс жүргізуді тоқтата отырып, сот үкімі жойылды. Астана қаласы сотының қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының 2014 жылғы 21 ақпандағы үкімімен М.ҚК-нің 314-бабының бірінші бөлігінде көзделген қылмыс жасады деген айыппен кінәсіз деп танылды және оның әрекеттерінде қылмыс құрамының болмағаны үшін ақталды. Астана қаласы сотының кассациялық сот алқасының 2014 жылғы 24 сәуірдегі қаулысымен апелляциялық сатының 2014 жылғы 21 ақпандағы қаулысы мен үкімі жойылды, іс Астана қаласы сотының қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасына жаңа қарауға жіберілді.
Астана қаласы сотының қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының 2014 жылғы 1 шілдедегі қаулысымен Астана қаласы Алматы ауданының № 2 аудандық сотының 2014 жылғы 19 қарашадағы М. қатысты үкімі өзгертілді: - ҚК - нің 307-бабының екінші бөлігі бойынша М. - ны соттау бөлігінде күші жойылды және осы бөліктегі іс тоқтатылды; - баптың екінші бөлігін қолдану күші жойылды 58 ҚК. Қалған бөлігінде сот үкімі өзгеріссіз қалды. Астана қаласы сотының кассациялық сот алқасының 2014 жылғы 7 тамыздағы қаулысымен бірінші сатыдағы соттың үкімі және Астана қаласы сотының қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының 2014 жылғы 1 шілдедегі қаулысы өзгеріссіз қалды. Сот М.қызметтік жалғандықты жасағаны үшін, яғни мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамның басқа адамдар мен ұйымдар үшін пайда мен артықшылықтар алу және ұйымға зиян келтіру мақсатында жасалған көрінеу жалған мәліметтерді ресми құжаттарға енгізгені үшін кінәлі деп танылды. Қылмыстық істің материалдарын зерделеп, өтінішхаттың дәлелдерін талқылай отырып, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық істер жөніндегі қадағалау сот алқасы М. - ға қатысты мынадай негіздер бойынша өткен сот актілерінің күшін жойды.
Заңның мәні бойынша ҚК-нің 314-бабы бойынша қылмыстық жауапкершілік адамның өзі немесе басқа адамдар не ұйымдар үшін пайда мен артықшылықтар алу мақсатында Ресми құжаттарға көрінеу жалған мәліметтер енгізгені үшін туындайды. Сонымен қатар, соттар осы қылмыстық істі қарау кезінде кез келген бұзушылық қылмыстық кодекстің 314-бабы бойынша қылмыстық жауаптылыққа әкеп соқтырмайтын, тек тікелей ниетпен жасалған мән-жайды назардан тыс қалдырды. ҚК-нің 314-бабында көзделген әрекеттерді жасау кезінде қандай да бір басқа мақсаттардың болуы қызметтік жалғандық үшін қылмыстық жауаптылықты жояды. Бұл жағдайда М. - ның әрекеттерін әлеуметтік қауіпті деп тану үшін олардың өздері немесе басқа адамдар үшін немесе қандай да бір ұйым үшін пайда мен артықшылықтар алу мақсатында жасалғанын анықтау қажет. Мәдениет басқармасы жанындағы "Ц" ММ мен директор Н. атынан "А" ЖШС арасындағы Шартқа сәйкес ЖШС кітапхана терезелеріне ағымдағы жөндеу жүргізуге, ММ қаржыландыру жоспарына сәйкес және қызмет көрсету фактісі бойынша төлем жасауға міндеттенді. Х., Г., А. және Б. куәгерлерінің сот отырысы барысында берген айғақтарынан М. 2012 жылғы 25 шілдеде 2012 жылғы 19 шілдедегі Шартта көрсетілген орындалмаған жұмыстарға 1 397 000 теңге сомасына актіге қол қойылды. Актіге М. - ның келесі демалысқа шығуына байланысты алдын-ала қол қойылды, сондықтан бұл демалыс кезінде оны актіге қол қою үшін іздемеу керек. Шарт талаптары бойынша Н.2012 жылғы 31 шілдеге дейінгі мерзімде ММ-де пластикалық терезелерді ауыстыру жұмыстарын жүргізуге міндеттенді. Демалыстан оралғаннан кейін М. терезелер әлі ауыстырылмағанын және жұмыс орындалмағанын біліп, Н. м. - Мен ақшаны қайтару шараларын қолдана бастады. бірнеше рет Н. - ға қоңырау шалды, бірақ соңғысының телефоны жауап бермеді. 2012 жылғы 7 қыркүйекте Н. ММ-нің есеп шотына 10 000 теңге аударылды, телефон арқылы сөйлескен кезде Н. жұмысшыларды іздеп, жақын арада жұмысты орындайтынына уәде берді.
Осыдан кейін М. нұсқауы бойынша оның орынбасары Г. 2013 жылғы 20 ақпанда Алматы ауданының ІІБ-не Шарт талаптарын орындау үшін көмек көрсету туралы өтініш жазды Н. қараша айында Н.ММ-ге 440 000 теңге аударды, ол туралы 2012 жылғы 9 қарашада кепілдік хат жолдады, онда кешірім сұрап, қалған берешегін өтеуге міндеттенді. Сонымен қатар, қылмыстық іс материалдарымен М. 2013 жылғы 13 ақпанда Н.1 397 000 теңге тұлғасында "А" ЖШС-мен өндіріп алу туралы экономикалық сотқа талап арыз бергені анықталды. Көрсетілген талап арыз бойынша азаматтық істі қарау барысында, Н. өз еркімен 1 387 900 теңге көлемінде келтірілген залал қайтарылды. Қалған 10 000 теңге 2013 жылғы 1 сәуірдегі сот шешімімен өндірілді. Астана қаласы Алматы ауданы ІІБ бастығына 2012 жылғы 16 қазандағы жолданған өтініштердің көшірмелерінен "Ц" ММ "А" ЖШС директоры Н. - ның кітапханаға шарт бойынша өзіне жүктелген міндеттемелерді орындау үшін келуін қамтамасыз етуді сұрайтыны көрінеді. Тергеушінің 2012 жылғы 18 қазандағы қаулысымен Н. - ға қатысты қылмыстық іс қозғаудан оның әрекеттерінде қылмыс құрамының болмағаны үшін бас тартылды. Жоғарыда көрсетілген мән-жайлардан М. тарапынан қабылданған шаралардан кейін 2013 жылғы 26 ақпанда "А" ЖШС директоры Н.ұрлап әкеткен 1 397 000 теңге толығымен "Ц" ММ-ге қайтарылды.
М. - ға қатысты қылмыстық іс 2013 жылғы 27 ақпанда қозғалды. М.-ның актіге қол қою кезінде қандай да бір өзімшілдік мүддесі болғандығы туралы ешқандай дәлел жоқ. Н. - ның орындалмаған жұмыстары үшін аударылған ақша қылмыстық іс қозғалғанға дейін мм-ге толық көлемде өз еркімен қайтарылды. Сонымен қатар, апелляциялық сатыдағы сот н. м. ММ директорының сенімін асыра пайдаланып, алдау арқылы ақша қаражатын ұрлап кеткенін, М. - ның мән-жайы назардан тыс қалғанын анықтады. Н. - ның уәделеріне сеніп, алдау жағдайында бола отырып, өз еркімен ЖШС шотына ақша аударған. Себебі, сот өзімшіл ниеті бар, мемлекеттік сатып алу бойынша конкурстың шарттарын бұза отырып, өзінің қылмыстық ниетін жүзеге асыру үшін, жұмыс көлемін орындау бойынша ең төменгі бағаны қасақана ұсына отырып, тендерді заңсыз жеңіп алғанын сенімді түрде анықтады. Бұл ретте Н. өзінің тендерлерге үнемі қатысатынын және жұмыс тәжірибесі бар екенін айтты. 2012 жылғы 31 шілдедегі орындалған жұмыстар актісі негізінде "А" ЖШС-нің есеп шотына 2012 жылғы 2 тамызда 1 397 900 теңге түсті.Көрсетілген ақшалай қаражат Шарт талаптарын нақты орындамай, Н. шотынан толық көлемде алынып, өз қалауы бойынша пайдаланылды. Осылайша, Н. алдау және сенімді теріс пайдалану арқылы ҚК-нің 177-бабының үшінші бөлігінің "б" тармағы бойынша қылмыстық жауапкершілікке тартылған ірі көлемдегі ақшалай қаражатты ұрлап әкетті. Бұл мән-жайлар Шарттың көрсетілген талаптарын мәні бойынша ЖШС орындамағанын, ал М. Н. - ға сеніп, орындалған жұмыстар актісіне қол қойғанын көрсетеді. Алайда, өзіне және басқа адамдарға пайда мен артықшылық алуға, мемлекетке зиян келтіруге бағытталған мақсат болмаған кезде, қоғамдық қауіптілік дәрежесі бойынша М. - ның әрекеттері қылмыс деп таныла алмайды және оларды жасағаны үшін М. тек тәртіптік жазаға тартылуы мүмкін.
Іс жүзінде М. - ның іс-әрекеттерінде қаржылық тәртіпті бұзу көрінеді. ҚК-нің 9-бабының екінші бөлігіне сәйкес ҚК-нің Ерекше бөлігінде көзделген қандай да бір іс-әрекеттің белгілері бар, бірақ елеусіздігіне байланысты қоғамдық қауіп төндірмейтін, яғни зиян келтірмеген және жеке адамға, қоғамға немесе мемлекетке зиян келтіру қаупін туғызбаған әрекет немесе әрекетсіздік қылмыс болып табылмайды. Мұндай жағдайларда Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының қылмыстық істер жөніндегі қадағалау сот алқасы М. ҚК-нің 314-бабында көзделген қылмыс құрамы жоқ және оған қатысты шығарылған сот актілері заңсыз және негізсіз болып табылады, сондықтан оның әрекеттерінде қылмыс құрамы болмағандықтан қылмыстық іс тоқтатыла отырып, күші жойылуға тиіс.
Назар аударыңыз!
«Заң және Құқық» адвокаттық кеңсесі, бұл құжаттың жалпылама екендігіне және нақты сіздің жағдайыңыздың талаптарына сәйкес келмеуі мүмкіндігіне көңіл бөлуіңізді сұрайды. Біздің заңгерлер сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетін кез келген құқықтық құжатты әзірлеп көмектесуге дайын.
Қосымша ақпарат алу үшін Заңгер/Адвокат телефонына хабарласуыңызға болады: +7 (708) 971-78-58; +7 (700) 978 5755, +7 (700) 978 5085.
Адвокат Алматы Заңгер Қорғаушы Заң қызметі Құқық қорғау Құқықтық қөмек Заңгерлік кеңсе Азаматтық істері Қылмыстық істері Әкімшілік істері Арбитраж даулары Заңгерлік кеңес Заңгер Адвокаттық кеңсе Қазақстан Қорғаушы Заң компаниясы
